آشنایی با اصطلاحات خبری 7

آشنایی با اصطلاحات خبری 7

تیتر،  Headline : 

تیتر جمله ای است  که در موجزترین  شکل  ممکن  قصد دارد پیامی  مرتبط  با متن را به مخاطب  منتقل کند و با حروف  در شت تر از متن در بالای متن قرار می گیرد .

موجز نویسی  در تیتر  در  شرایطی  که انتقال  مفهوم  مورد نظر  با به کارگیری  واژه های کم تر ممکن نیست، منجر به تجزیه  آن به رو تیتر  و زیرتیتر  می شود. اصطلاح  تیتر  که در ایران  به جای  هدلاین مرسوم  است از  زبان فرانسه  گرفته  شده است .

کتاب واژه های کلیدی  در روزنامه نگاری ، احمد توکلی

فضای اشغالی  توسط تیتر ،  Head line  count :

به حجم  و فضایی  از  صفحه  نشریه  گفته می شود که تیتر -  بنا به فونت  و اندازه ای که  دارد – به خود اختصاص می دهد .

کتاب واژه های کلیدی  در روزنامه نگاری ، احمد توکلی

*********

تیتر زن (  تیتر نویس )،  Head line writer :

کسی است که مهارت لازم  برای نوشتن  و انتخاب  یک تیتر  دvست  و اصولی  و جذاب  را دارد. در برخی  رسانه ها  بویژه  در غرب  افرادی  با همین  تخصص  استخدام می  شوند .

کتاب واژه های کلیدی  در روزنامه نگاری ، احمد توکلی

*********

تیتر اول روزنامه ،  banner :

 عنوان درشت صفحه اول روزنامه را می گویند که به تیتر اول معروف است اصطلاح   Hammer head  هم برای تیتر  درشت و اصلی  صفحه  اول بکار  می رود.

منبع: کتاب  واژه های  کلیدی  در روزنامه نگاری ، دکتر احمد توکلی

*********

تیتر اصلی در صفحات غیر از صفحه اول ،BINDER :

 در  صفحات  داخلی  روزنامه (به جز صفحه اول)  تیتری که اغلب در بالای صفحه و درشت تر  از بقیه  تیتر ها نگارش می شود، به این نام شهرت  دارد. هم ردیف تیتر اول  روزنامه در صفحه  اول که به آن banner  می گوییم . 

منبع: کتاب  واژه های  کلیدی  در روزنامه نگاری ، دکتر احمد توکلی

**********

تیتر مبتنی  برنقل  قول ، Quotation headline :

به تیتری گفته می شود که بر مبنای یک جمله  نقل  قولی  نگارش شده است .

 رئیس مجلس : نمایندگان براحقاق حقوق خود در بخش نظارتی تاکید دارند .

منبع: کتاب واژه های کلیدی در روزنامه نگاری ، دکتر احمد توکلی

*********

تیتر سه وجهی ، Tripod  headline  style: تیترهایی هستند که  سه بخش  دارند. بخش اول یک کلمه یا عبارت است که با قلم ضخیم و اغلب با حروف سیاه کار می شود. سپس دو خط زیر هم در کنار تیتر آورده می شود. این  دسته از تیترها بیشتر در گزارش ها کاربرد دارند چون بسیاری  از ویراستاران  متن  و صفحه  آرایان اعتقاد دارند که ظاهرا این تیترها در خبر، رسا نیست. در تیترنویسی عکس این روش هم عمل می شود که به آن WICKET  HEAD  می گویند. یعنی ابتدا دو خط تیتر نازک می آید در پایان تیتر فصلی به صورت سیاه ( بولد )  آورده می  شود .

کتاب واژه های کلیدی  در روزنامه نگاری ، احمد توکلی

 *********

دو تیتری :

دو تیتری‌ها معمولاً از خبرهای چند موضوعی یا خبرهای تلفیقی و گاه یک موضوعی، نوشته می‌شوند و دو تیتر جداگانه‌ای هستند که در عین حال پیوندهایی نیز با یکدیگر دارند. این پیوند کمتر ظاهری است و بیشتر در معنا وجود دارد، به همین دلیل در ابتدا گسیختگی‌هایی بین تیترها به چشم می‌خورد که خود در عین حال سبب کنجکاوی خواننده نیز می‌شود. هر دو تیتر می تواند از لید(لید تشریحی- چند خبری) نوشته شود و یا یک تیتر از لید و تیتر دوم از قسمت بعدی خبر باشد. چون دو تیتری‌ها از خبرهای چند موضوعی یا خبرهای تلفیقی نوشته می‌شوند، تیترها می‌توانند از قسمت‌های مختلف خبر هم نوشته شوند.

از نظر شکل، تیتر اول را باید بدون ختم به فعل نوشت و تیتر دوم را باید با فعل خاتمه داد. هر چند که در برخی مواقع به ضرورت زیبایی هر دو تیتر را نیز می‌توان با فعل خاتمه داد. فعل پایانی تیتر دوم به تیتر تحکم بیشتری می‌دهد و آن را از نظر معنا، روشن‌تر و واضح‌تر می‌سازد.»

**  در ایران  روزنامه ابرار نخستین روزنامه  ایرانی  است که از این  شیوه تیترنویسی بهره گرفته است 

منبع  : کتاب  روزنامه نگاری نوین  ، نعیم بدیعی

*********

 تیتر کنار چین ، Sidesaddle  head line style:

 این تیترها برعکس تیترهای معمول که در بالای خبر قرار دارند در کنار خبر گذاشته می شوند .

منبع: کتاب واژه های کلیدی در روزنامه نگاری ، دکتر احمد توکلی

*********

تیتر دو بخشی ،  Slammer / slammer headline style :

در تیترهای دو بخشی، بخشی از تیتر با حروف  سیاه  و بخش  دیگر  با حروف  نازک تر نوشته  می شود .

منبع: کتاب واژه های کلیدی در روزنامه نگاری ، دکتر احمد توکلی

*********

تیتر  استنباطی ، inferential  head line :

این تیترمحصول موقعیتی است که خبرنگار خود را ناگریز ازبرداشت کلی ترازپیام می بیند. به عبارتی  تیتراستنباطی به تیتری گفته می شود، که کلمات ومفاهیم در آن برمحتوای پیام تأکید دارد، گاهی مواقع  یک جمله  نقل قولی نمی تواند به خوبی رساننده پیام باشد و خبرنگارمجبور می شود از فحوای  پیام  به  یک جمله استنباطی دست یازد .

*******

 میان تیتر، subhead:

جملات کوتاه واغلب بدون فعلی هستند که کمی بزرگ ترازحروف متن انتخاب می شوند ( حداقل 2 و حداکثر4 یا 5 کلمه ) با هدف :

1-    تفکیک مطالب طولانی به منظورنکهآنکه  آنکه مخاطب از نظرروانی طولانی بودن مطلب را احساس نکند .

2-    طبقه بندی محورهای پیام برای آن دسته  از مخاطبانی که صرفاٌ موضوع خاصی را در پیام  جست و جومی کنند.

3-    کمک به زیبایی صفحه و گریز از یک نواختی

 **********

تیتر چکشی ،  Hammer headline :

مهم ترین مشخصه این تیترها کوتاه  بودن آنها ست، تیترهای کوتاه، ضربتی و چشمگیرکه به  تیتر  چکشی معروفند سعی دارند خواننده را در کمترین زمان ممکن، متوجه خود کنند. تیترهای چکشی اغلب  با زیر تیترهمراهند، چرا که زیر تیتر باید ابهامی  که در اغلب این تیترها وجود دارد را برطرف کند، نکته  دیگری که باید درباره این تیترها دانست این است که بیشتر برای مطالب فیچر به کار می روند .

**********

 رو تیتر ،  kicker :

عبارت یا جمله ای که به عنوان مکمل دربالای تیتر ظاهرمی شود .

کتاب واژه نامه ارتباطات ، یونس  شکر خواه